Zoet zonder suiker?

Het is logisch dat je denkt gezonder bezig te zijn als je producten koopt die geen toegevoegde suiker bevatten. Vooral als er met grote letters ‘zonder toegevoegde suiker’ of ‘natuurlijke suiker’ op staat.  

Maar als ze geen suikers toevoegen, waar komt die zoete smaak in koekjes, sappen en mueslirepen dan vandaan?  

Er is meer dan alleen tafelsuiker  

De meeste mensen denken bij suiker aan het witte spul wat je in de koffie gooit. Maar suiker komt in verschillende vormen. Ahornsiroop, agavesiroop, honing en rijststroop - om maar een kleine greep te nemen – zitten allemaal  ramvol met suikers.   

Zelfs fruit kan van nature veel suiker bevatten, zeker als het gedroogd fruit is. Veel repen en andere gezond-lijkende snacks bevatten dan ook ingrediënten die van nature erg veel suiker bevatten. Dat kunnen bijvoorbeeld dadels, rozijnen of appel(concentraat) zijn.   

Fruit bevat meer suiker dan je denkt

Een verse dadel bestaat uit zo’n 30 procent suiker. Bij gedroogde dadels kan dit gehalte zelfs oplopen tot 70 procent. En hier maken fabrikanten slim gebruik van.  

Want door de toevoeging van fruit met een hoger suikergehalte kan de fabrikant ‘zonder toegevoegde suikers’ op hun verpakking zetten, zonder concessies te maken op de zoete smaak. En dat klinkt natuurlijk een stuk aantrekkelijker. Fruit heeft immers een stuk gezonder imago dan kristalsuiker. 

Natuurlijke suiker of zonder toegevoegde suiker

Staat er 'no added sugar' of 'zonder toegevoegde suiker' op de verpakking, maar is het product toch vrij zoet? Grote kans dat het product veel (gedroogd) fruit bevat. 

Als er 'natuurlijke suiker' of 'no refined sugar' op de wikkel of doos van een product staat, kun je ervan uitgaan dat het een vorm van ongeraffineerde suiker bevat zoals rijststroop, honing, agavestroop, kokosbloesemsuiker of palmsuiker.

Producten op een rijtje

Ter illustratie: Op de verpakking van Nakd. blueberry muffin bars staat in grote letters ‘no added sugar’. Maar dat betekent niet dat dit product minder suiker bevat dan andere repen.

De reep bestaat namelijk voor 58 procent uit dadel. Door deze toevoeging bestaat dit product voor meer dan 50 procent uit suiker. We zetten nog een paar producten voor je op een rijtje:  

Producten met suikerclaims (hoeveelheid suiker per 100 gram product):  

• Nakd. Lemon cake bars: 50,6 gram  
• Fruitfunk Fruit Bites Banana & Peach: 62,8 gram 
• Bear Fruit rolls aarbeid: 42 gram  
• Smaakt Cranberrykoeken: 21 gram  
• Raw bite Apple-Cinnamon: 46 gram  

Producten zonder suikerclaims (hoeveelheid suiker per 100 gram product):  

• Hero B’tween mueslireep kokos & chocolade: 31 gram  
• Sultana Fruitbiscuit bosvruchten: 26,4 gram  
• Katja Yoghurtgums: 53 gram  
• AH Haverkoekjes honing: 9,4 gram  
• Peijnenburg Ontbijtkoek: 38 gram  

De kleine lettertjes  

Met die natuurlijke suikers in dikke letters op wikkel of karton denken vele koekenbakkers consumenten te slim af te zijn. Maar mag dat zomaar? Levensmiddelenjurist Lisanne Kramer weet het. 

Kramer zegt: ‘Als je goed kijkt, zie je in hele kleine letters op de verpakking staan dat het van nature aanwezige suikers bevat. Strikt genomen mag je het dan inderdaad met deze claims verkopen.’ 

De wetgeving die bepaalt wat je op de verpakking mag zetten over suikers, is hartstikke streng. Op de verpakking staat daarom vaak in kleine letters vermeld dat het wel degelijk een vorm van suiker bevat. Toch zoeken fabrikanten vaak de grens op.  

Juridische grenzen opzoeken

Zo ligt er in de supermarkt een product waar met koeienletters ‘ZONDER SUIKER’ op staat. Als je vervolgens het vergrootglas erbij pakt, zie je dat er tussen de woorden ‘zonder’ en ‘suiker’ héél klein ‘biet- en rietsuiker’ geschreven staat. Mag dit dan wel?   

‘Ik vind dit echt over de schreef gaan. Het zaait verwarring, en dat mag niet,’ aldus levensmiddelenjurist Kramer. Maar daar houdt de misleiding niet op.

Verantwoord tussendoortje met 43 procent suiker?

Voor Alles op tafel kopen we een fruit- en notenreep bij de biologische winkel. Op de website van de desbetreffende winkel staat bij deze reep vermeld: ‘Een lekker en verantwoord tussendoortje zonder suiker.’   

Deze reep blijkt echter voor 43 procent uit (natuurlijke) suiker te bestaan. Maarten Remmers vraagt dan ook terecht aan levensmiddelenjurist Lisanne Kramer: ‘Is het strafbaar om dit zo te vermelden?’  

Kramer zegt: ‘Hier zou tegen opgetreden kunnen worden. Je mag niet zomaar zeggen dat zo’n product geen suiker bevat. Dat is 100 procent in overtreding van de wet.’  

Kramer vervolgt: ‘Het kan zelfs gevaarlijk zijn. Mensen met diabetes kunnen denken dat dit een geschikt en lekker tussendoortje is. Als ze dat vervolgens eten, krijgen ze ontzettend veel suiker binnen.’  

Reactie producenten  

We hebben deze uitspraken van de jurist voorgehouden aan verschillende producenten. En niet zonder resultaat. De biowinkel heeft de tekst op zijn website inmiddels aangepast, en een ander gaat stoppen met de slogan ‘zoet zonder suiker’.  

Net zo zoet en met net zoveel suiker 

Als consument moet je de claims over suiker op gezond ogende tussendoortjes met een korreltje zout nemen. Want snacks en sapjes die pronken met natuurlijke suikers bevatten lang niet altijd minder suiker. Let dus altijd op de kleine lettertjes, en slik al die mooie claims op de verpakking vooral niet voor zoete koek.