Vlees is een beest met een naam. Je hebt rundvlees, varkensvlees of vlees van kippen. Maar bij vis hoeven we dat niet te weten. De meest verkochte vis van Nederland is namelijk anoniem: vissticks. Keuringsdienst van waarde vraagt zich af welke vis er onder dat krokante laagje schuilt.
Welke vis zit er in vissticks?
Op de achterkant van een doos vissticks staat dat er Alaska koolvis in zit. Deze witvis wordt in grote getalen gevangen in de ijskoude wateren van de Beringzee en direct aan boord verwerkt.
Maar waarom kiezen fabrikanten van vissticks voor deze Alaska koolvis? De vis moet immers van ver komen.
Veelzijdig visje met weinig smaak
Visstick-fabrikant Arne Döscher vertelt in de Keuringsdienst van waarde-uitzending: ‘Het is een veelzijdige witvis met een milde smaak. De vis neemt makkelijk nieuwe smaken op en is daarom erg populair voor allerlei verschillende doeleinden.’
Maar waarom wordt er specifiek voor deze witvis gekozen? Kunnen ze niet beter kabeljauw uit de Noordzee halen? Dat is een stuk dichterbij.
MSC-keurmerk vissticks
Overbevissing is een groot probleem voor veel vissoorten. Dit geldt ook voor kabeljauw. Alaska koolvis daarentegen is erg bestand tegen grootschalige visserij: de vis is snelgroeiend en het hele jaar door te vinden. Veel koolvis is dan ook MSC-gecertificeerd. Maar is overbevissing écht de enige reden dat de industrie voor koolvis kiest?
Alaska koolvis in lekkerbek, surimi en kibbeling
Alaska koolvis is door de gunstige groeiomstandigheden een stuk goedkoper dan bijvoorbeeld kabeljauw. Koolvis wordt daarom steeds vaker gebruikt in lekkerbek en kibbeling, maar het zit zelfs in krabsalade en surimisticks verwerkt.
Kabeljauw – die normaliter gebruikt wordt voor kibbeling – is in de supermarkt diepgevroren vanaf dertien euro per kilogram te verkrijgen.
Voor een kilo koolvisfilet betaal je nog geen zeven euro per kilogram. Maar waarom ligt Alaska koolvis enkel in de diepvries als deze vis zo immens populair is?
Koolvis uit de Beringzee
Omdat de koolvis een verre reis moet afleggen vanaf de Beringzee, wordt de vis direct aan boord verwerkt. Kapitein Tim Thomas zegt in de Keuringsdienst van waarde-aflevering: ‘De vis wordt binnen zes tot twaalf uur na vangst aan boord in stukken gesneden en ingevroren.’
Toch kan dit niet de enige reden zijn dat er geen Alaska koolvis in het versschap ligt. Want mogelijk wist je het niet, maar de meeste ‘verse’ kabeljauw in de supermarkt is ook ooit bevroren geweest.
Keuringsdienst van waarde uitzending: verse vis
Vis wil je vers, want vers is lekkerder. Supers liggen er dan ook vol mee. Plastic bakjes waar met grote letters verse vis op staat. Maar draai het bakje om en de kleine letters vertellen iets vreemds: ontdooid. Die verse vis was dus eerst bevroren. Wat is dan het verschil met de vis die even verderop stukken goedkoper in de vriezer ligt? De Keuringsdienst stelt een doodsimpele vraag over vers en stuit op een wereld van verzet.
Alaska koolvis is niet bekend genoeg
Janneke Blonk van de Visfederatie zegt dat het imago van de Alaska koolvis een andere reden is waarom deze vis enkel als bevroren product verkocht wordt.
Blonk: ‘Kabeljauw staat bij consumenten bekend als een waardevolle en hoogwaardige vissoort. Dit heeft ertoe geleid dat kabeljauw relatief makkelijk in het hogere prijssegment te verkopen is. De naam koolvis is voor de meeste consumenten onbekend, waardoor het een uitdaging is om deze soort op een vergelijkbare manier te positioneren en tegen hogere prijzen aan te bieden.’
Vissticks zijn meer dan alleen vis
Vissticks zijn vooral populair vanwege hun gemak. ‘Vissticks zijn ideaal voor mensen die geen herkenbare vis met graten op hun bord willen,’ zegt Dirk Winkelman, een andere visstick-fabrikant in de Keuringsdienst van waarde-uitzending. Hij benadrukt dat vissticks wel volledig uit vis bestaan, ondanks dat er geen graten in zitten.
Dat geldt alleen voor het visgedeelte. De vissticks bestaan namelijk voor 60 tot 65 procent uit koolvis. Het resterende percentage bestaat uit paneermeel, olie, water, zout, gist en specerijen.
Zelfs moeilijke eters lusten vissticks
Het is een combinatie van factoren die vissticks zo immens populair maakt. Het is goedkope vis verhuld onder een krokant jasje die ook nog eens weinig naar vis smaakt. Gooi er wat kruiden bovenop, en ineens lusten zelfs de moeilijkste eters (kool)vis.
Meer van Keuringsdienst van waarde weten?
Schrijf in je voor de nieuwsbrief Groener eten & leven. Al duizenden mensen gingen je voor!
